اظهارات آیت الله جوادی آملی درباره معماری خانه ها/ ساخت آشپزخانه open اسلامی نیست

 ساختن خانه های دارای آشپزخانه های به اصطلاح "open" که صاحب‌خانه و میهمان نتوانند به درستی رعایت حجاب را کنند و نتوانند خود را حفظ کنند، اسلامی نیست.

خانه باید طوری بنا شود که اهل خانه از درون و بیرون دارای حجاب باشند، لذا مکانی که میهمان در آن مستقر می شود باید از جای صاحب خانه مستور باشد.

نمای بیرون منازل نیز باید طوری طراحی شود که نه بر دیگر منزل ها اشراف داشته باشد و داخل آن نیز برای اطرافیان نمایان نباشد.

منازل در غرب دیوارخاصی نداشته و بیشتر از طریق نرده از یکدیگر جدا می شوند و این به دلیل آن است که آن ها منزل را آسایشگاهی به جای پرورشگاه می پندارند.

دیوار مناسب می تواند در معماری اسلامی آزادی لازم را به میهمان و صاحب خانه بدهد.ساخت و ساز اتاق های منزل به طوری باشد که مقابل قبله باشد.

در معماری های اسلامی طوری از زمین بهره برداری شود که اتاقی را به عنوان مصلا که دارای قرآن و فرشی پاک و طاهر باشد بسازند تا مکانی مناسب برای رفع حاجت مردم به درگاه خدا باشد.

وبلاگ(‌زندگی ایرانی به سبک اسلامی) نوشت:

آشپزخانه اپن در سبک زندگی اسلامی - ایرانی چه جایگاهی دارد ؟

خوب ، بد ، بی اهمیت ؟



آشپزخانه یکی از قسمت های مهم منزل است.از این رو بعضی به آن «قلب خانه» نیز می گویند.به هر حال این قسمت از خانه محبوب دل آقایان و محل کار کدبانوی خانه است.شاید این جمله با طرز فکر برخی خانم ها جور نباشد و خاطر آنها را آزرده سازد، ولی باید قبول کرد بانوان در هر موقعیت و شرایطی که باشند به دلیل نقش مؤثرشان در تغذیه و سلامت خانواده، بهتر است این مکان را جزیی از محل کار خود بدانند.



تا چندی پیش آشپزخانه یک فضای خصوصی برای پخت و پز و یک حریم کاری ایمن برای خانم خانه بود، اما با گذشت زمان و افزایش جمعیت، رفته‌رفته وسعت خانه‌ها کوچک و آپارتمان‌هایی با مساحت حدود 30 متر و شاید کمتر ساخته شد. این امر موجب شد آشپزخانه تبدیل به یک دخمه تنگ و تاریک با روشنایی اندک و تهویه نامناسب شود.

مسلم است وقتی خانه‌ای به مساحت30 متر ساخته شود، تعبیه 2 پنجره برای آن زیاد هم هست. یک پنجره برای سالن و یک پنجره برای اتاق خواب. پس روشنایی آشپزخانه چه خواهد شد؟ تهویه این مکان بسیار مهم چگونه و از چه طریقی انجام میشود؟ برای حل این مشکل، اهل فن(!)، از معماری و سبک آشپزخانه‌های اپن کمک گرفته و قسمت بالای دیوار حایل میان آشپزخانه و سالن پذیرایی را برداشته و نیمه کردند.

به این صورت، فضای پذیرایی و آشپزخانه در هم ادغام، مشکل تهویه و روشنایی تا حدودی رفع و از همه مهم‌تر میزآشپزخانه که محل فعالیت بانوی خانه است آماده و بر وسعت خانه نیز افزوده شد.

کم‌کم با تغییر نگرش نسبت به آشپزخانه‌های سنتی و قدیمی، ساخت آشپزخانه اپن در خانه‌های بزرگ هم رواج یافت. جالب این‌که این روزها علاوه بر شهرنشینان، خانواده‌های روستایی نیز اقدام به تغییر و تبدیل آشپزخانه‌های قدیمی خود می‌کنند. آنها عقیده دارند که آشپزخانه‌های سنتی، فضای بنا را دمده کرده و موجب تنزل فرهنگ خانواده می‌شود.

اما تبدیل آشپزخانه اپن به دکوری برای نمایش خانه تبدیل شد. پخت و پز غذاهای سنتی و بودار متوقف و بیشتر پول آقای خانه صرف تهیه و تجهیز وسایل لوکس و گرانقیمت داخل آشپزخانه شد.

حالا در بیشتر خانه‌ها بخصوص خانه مرفه‌نشینان دیگر غذایی پخته نمی‌شود. وعده‌های اصلی غذا فراموش شده و اعضای خانه حتی برای سر سفره نشستن هم دور هم جمع نمی‌شوند. غذاهای آماده، کنسروی و رستورانی جایگزین غذاهای سالم خانه شده و دیگر خبری از غذاهای بوداری چون خورش، آش، کشک‌بادنجان و حتی کته هم نیست. فرزندان این خانواده‌ها نیز شرایطی برای یادگیری و درواقع تمایلی به پخت و پز ندارند. حال تصور کنید اگر در این بین دختر و پسری از این نوع خانواده‌ها به هم علاقه‌مند و به میمنت و مبارکی وصلت کنند کودک بینوای آنها چگونه و با چه غذاهایی رشد خواهد کرد؟ چه بیماری‌هایی در کمین او خواهد بود؟ آیا او می‌تواند به خوبی رشد کرده و صاحب نسلی سالم شود؟



بخش دوم :

بیشتر بیاندیشیم



آشپزخانه‌های اپن از رهاوردهای غرب است و با فرهنگ آنها سازگاری دارد؛ فرهنگی که روابط خانوادگی مستحکم و عاطفی بین اعضای آن کمتر به چشم می‌خورد. خب، مسلم است خانه‌ای که افراد به ضرورت در آن جمع شوند دیگر آشپزخانه گرم و دل‌انگیزی نخواهد داشت. در این نوع آشپزخانه‌ها نوع آشپزی و زمان وقت‌گذاری برای تهیه غذا با نوع طبخ غذاهای اصیل سنتی ایرانی تفاوت دارد.

در دوره‌ای اروپاییان بر این عقیده بودند که اگر آشپزخانه اپن شود، خانم‌ها در حین تدارک غذا بیشتر در بحث‌های اجتماعی خانه شرکت می‌کنند. بنابراین روحیه آنها تقویت و تعاملات اجتماعی آنها بهتر می‌شود؛ اما آشپزخانه فضایی برای تمرکز خانم‌هاست. زنان هر زمان که بخواهند ذهن خود را آرام کنند، یا برای مدیریت خانه و ارائه خدمات بهتر نیاز به تفکر داشته باشند، همزمان با کار در آشپزخانه به اهداف خود خواهند رسید. بنابراین آشپزخانه‌های اپنی که با فضای شلوغ سالن و نشیمن ادغام و درگیر هستند، نمی‌توانند مکان مناسبی برای تمرکز باشند.





بخش سوم :

!آشپزخانه باکلاس، باعث آسم و آلرژی می شود



دود ناشی از طبخ موادغذایی که وارد فضای زندگی افراد میشود، اگر به سرعت از بین نرود موجب ایجاد آسم وآلرژی در اعضای خانواده بخصوص کودکان که حساسیت بیشتری دارند و خانمها که بیشتر در معرض دود غذا قرار میگیرند، خواهد شد.به گزارش جهان نیوز؛ نتایج آمار خانمهایی که «آشپزخانه اپن» دارند، نشان میدهد که درست برابر فرد سیگاری که روزی یک پاکت سیگار میکشد، دود وارد ریه آنها میشود.این نتایج در مورد دیگر اعضای خانواده هم صادق است به طوری که در چنین خانواده هایی که از «هود» و «هواکشهای» مناسب برای خارج کردن دود از فضای خانه استفاده نمیکنند بیشتر است.همچنین بررسیها نشان میدهد از زمانی که شیوه زندگی افراد تغییر کرده و دیوارهای آشپزخانه فروریخته بیماریهایی مانند آسم و آلرژی در افراد افزایش یافته است چرا که دود غذاهای همین ساختمانهای به ظاهر شیکی که آشپزخانه های «اپن» دارد اثر مخربی بر روی دستگاه تنفسی میگذارد.



بخش چهارم :

آشپزخانه اپن اسلامی نیست!



از معایب دیگر این نوع آشپزخانه‌ها آن که، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از سمت سالن پذیرایی دید دارند. یعنی اگر مهمانی وارد شود و بخواهد در سالن بنشیند درست روبه‌روی آشپزخانه و در مقابل خانم خانه قرار خواهد گرفت. مسلما این شرایط برای یک کدبانوی اصیل ایرانی سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. معمولا اکثر خانم‌ها هنگامی که در خانه مهمانی دارند دوست دارند بدون آن‌که در معرض دید مهمان باشند کارهای خود را انجام داده و از نگاه دیگران مصون و محفوظ بمانندآشپزخانه اپن می‌تواند تا حدود زیادی رفت‌وآمدهای خانوادگی را هم دچار مشکل سازد.

چندی پیش ، حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، در دیدار اعضای کمیته تخصصی شهرسازی سازمان نظام مهندسی کشور فرمودند: ساختن خانه های دارای آشپزخانه های به اصطلاح "open"که صاحب‌خانه و میهمان نتوانند به درستی رعایت حجاب را کنند و نتوانند خود را حفظ کنند، اسلامی نیست.



این استاد برجسته حوزه علمیه قم عقل، استدلال و برهان را عنصری‌ترین محور در ساخت و ساز اسلامی عنوان کرد و افزود: ساختن خانه‌های با آشپزخانه‌های به اصطلاح open که در آن صاحبخانه نتواند خود را از مهمان مصون و مستور نگه دار اسلامی نیست.

ایشان افزودند : معماری اسلامی بدان معنی نیست که آیه‌ای در قرآن باشد تا بر اساس آن عمل کرد اما اینگونه می‌توان عنوان کرد اگر هر چیزی از ابتدا تا انتهای آن محکم و علمی نباشد و بر این اساس عمل نشود آن امر اسلامی نیست. ملتی که به پیشرفت‌های علمی در ابعاد مختلف دست نیابد نمی‌توان به آن مسلمان گفت و چیزی که عقل آن را نمی‌پسندد اسلامی نیست.

وی با تاکید بر اینکه معماری اسلامی یعنی معماری عمیق علمی افزود: در روایتی آمده است که پیامبر‌(ص) به شخصی که در حال کندن قبر بود تاکید کرد که قبری مستحکم بسازد و این امر نشاندهنده تاکید اسلام بر انجام کارهای اصولی است.

ایشان خاطر نشان کردند: مرگ از پوست در آمدن است ، انسان مرگ را می میراند و در صحنه مصاف با آن پیروز است لذا یک موجود ابدی باید کارهای ابدی انجام دهد.

معظم له تبیین کردند : خانه باید طوری بنا شود که اهل خانه از درون و بیرون دارای حجاب باشند، لذا مکانی که میهمان در آن مستقر می شود باید از جای صاحب خانه مستور باشد.







بخش پایانی :

!آشپزخانه اپن در سبک زندگی غربی صله رحم را از بین برد



به گزارش خبرنگار«خبرگزاری دانشجو» از بجنورد،جلیل معماریانی فعال در اولین همایش سبک زندگی،گفت: اگر برای زندگی خود یک طرح کلی نداشته باشیم، ناچار باید از طرحی که دیگران تهیه کرده اند استفاده کنیم.در واقع اگر سبک زندگی نداشته باشیم ناخواسته دیگران سبک زندگی خود را با تمام غلط ها و انحرافاتش تحمیل می کنند، مثلا اگر نتوانیم یک مدل لباس از خودمان برای سلیقه های متفاوت تهیه کنیم، نتیجه اش می شود اینکه جوان ما از مدهای متنوع غربی استفاده می کند و به آن جذب می شودشلوارهای پاره و لباس تنگ و کوتاه می پوشد.

وی افزود: سبک زندگی در تمام عرصه های حیات بشر تاثیر مستقیم دارد، به طور مثال در معماری وقتی ما نتوانستیم از نوع معماری خودمان دفاع و اهمیت آن را به نسل های بعد منتقل کنیم، ناگهان دیوار آشپز خانه مان فروریخت و سبک غالب آشپز خانه ها اپن شد، حتی افراد ارزشی و مدعی نیز از این سبک پیروی کردند. آن گاه خانم خانه وقتی مهمان می آمد معذب می شد و رفته رفته گفتند اصلا مهمان نیاید یا کمتر بیاید بهتر است. در نتیجه صله رحم روز به روز کمرنگ و اهمیت خود را از دست داد، تا جایی که امروزه بیشتر مهمانی های ما در رستوران برگزار می شود.

معماریانی با بیان اینکه امپراطوری غرب آنقدر انسان ها را درگیر کار می کند که زندگی در خدمت کار قرار می گیرد و دیگر زمانی برای تفکر باقی نمی ماند، خاطرنشان کرد: در سبک زندگی غربی فرد باید تمام طول هفته را بدود و کار کند، وقت برای پخت و پز ندارد، پس ناچاراً فست فود می خورند و از حال خانواده خود بی خبرند، آنگاه آخر هفته این خستگی تلمبار شده روی هم را در پارک های شادی و لذت ها و سرگرمی های مهیج تخلیه می کنند.

وی اضافه کرد: پس از آن هم با طراحی و ساخت مکان هایی برای وقت گذرانی و خوشگذرانی های افراطی، تمام عمر فرد را هدر می دهند تا دیگر زمانی برای تفکر و در نتیجه اعتراض به وضع موجود پیش نیاید، اما در منطق اسلام، کار در خدمت زندگی است و یک لحظه تفکر از هفتاد سال عبادت بالاتر است. اینجاست که در می یابیم اسلام به دنبال آگاهی بیشتر انسانها و بهبود وضع زندگی دنیوی و اخروی آنهاست.

معماریانی در ادامه با تاکید بر لزوم داشتن یک برنامه کلی بر طبق منطق اسلام اذعان داشت: بزرگترین و اساسی ترین مشکل ما این است که فکر می کنیم هر چه از طرف متفکران و دانشمندان غربی مطرح می شود، علمی است و متون اسلامی چندان علمی و قابل اعتماد نیستند؛ در حالی که امروز دنیا هم به این نتیجه رسیده که انسان موفق و سالم انسان متعادل است؛ چیزی که اسلام قرن ها پیش بیان کرده است.

این فعال عرصه فرهنگ بیان داشت: متاسفانه خیلی ها فکر می کنند فردی که ثروتمند تر است موفق تر هم هست، در حالی که آیا موفقیت و حاصل عمر انسان تنها شش شاخه تیرآهن و پاره آجر است؟!

وی با بیان اینکه امام علی (ع) می فرمایند «خدایا آن گناهانی را که بلا را نازل می کنند، ببخش و بیامرز» تصریح کرد: ما باید بدانیم که دنیا دنیای رابطه هاست، یک گناه سیستم زندگی ما را تحت تاثیر قرار می دهد و ظرف وجودی ما را درهستی کوچک می کند.

مسئول موسسه کتاب پردازان سبک زندگی دینی را سبک زندگی هدفمند دانست و تاکید کرد: اولین رابطه انسان، رابطه او با خودش است که البته انسان روابط دیگری نیز مثل رابطه با خدا، رابطه با خلق و رابطه با طبیعت دارد که از همه مهمتر خودشناسیست که مقدمه خداشناسی است.

با این حال با ورود فرهنگ غرب به ایران و تقلید کورکورانه از آن، از جمله جایگزینی معماری غربی به جای معماری اسلامی که هم دارای منطق علمی و هم زیبایی کم نظیر است، عارضه هایی نظیر بیماریهای فوق الاشاره، سلامتی هموطنان را در معرض تهدید قرار داده است.به جاست تا مسئولین فرهنگی کشور در برنامه ریزیهای خود نسبت به اینگونه تهدیدات فرهنگی که آسیبهای جسمانی نیز به همراه دارد،بی تفاوت نباشند.